Żentyca – góralska wiagra

Żentyca (również żętyca, obie pisownie są poprawne) to bardzo wartościowa serwatka z owczego mleka ściętego podpuszczką. Otrzymuje się ją przy wyrabianiu oscypków i bundzu. Jest popularnym napojem wśród górali karpackich. Dobrze schłodzoną żentycę, bezpośrednio po ukiszeniu, możemy tylko dostać na halach. Podczas wędrówek w upalne dni wspaniale gasi pragnienie i dodaje energii. Górale bardzo cenią sobie wartości żentycy, która uważana jest przez nich za cudowny lek i doskonały afrodyzjak. Napój ten jest bogatym źródłem białka oraz aminokwasów egzogennych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Żentyca zawiera również witaminy z grupy B oraz fosfor, wapń i jod. Serwatka z owczego mleka wykorzystywana była już od dawna i traktowana w uzdrowiskach jako produkt leczniczy, który wspomaga pracę układu pokarmowego i oddechowego.

W Rezerwacie Biała Woda mamy na szlaku kilka bacówek zachęcających do tego góralskiego energetycznego napoju, ale większość jest nieczynna, albo brak u nich żentycy. My od lat mamy sprawdzone miejsce, tam zawsze możemy liczyć na chłodną serwatkę podawaną w drewnianych czerpakach.

To ładnie położona pośród drzew, ogrodzona drewnianym płotem bacówka, pilnowana przez cztery ciemne, misiowate kundelki i jednego białego owczarka podhalańskiego.

Zawsze jest tam dwóch mężczyzn, którzy krzątają się wokół drewnianego domku, z którego dymi się podczas warzenia sera. Może panowie nie zawsze są sympatyczni i czasem wydaje się, że niespecjalnie zależy im na sprzedaży swoich wyrobów, ale żentyca ich produkcji jest wyśmienita. A jak działa! Daje niemalże dosłownie przysłowiowego „kopa”. Nie ma nic lepszego na szlaku wędrówki niż kubek żentycy! Ahoj!